Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Wybory 2024

Web Content Display Web Content Display

May 2022

20220527
Previous week
Next week

Zmarła prof. dr hab. Antonina Lubaszewska

Date: 27.05.2022
Zmarła prof. dr hab. Antonina Lubaszewska

Z głębokim smutkiem zawiadamiamy, że 27 maja 2022 roku w wieku 73 lat zmarła prof. dr hab. Antonina Lubaszewska, emerytowana profesor nadzwyczajna na Wydziale Polonistyki UJ.
Była absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1973 roku nieprzerwanie pracowała w Katedrze Teorii Literatury na Wydziale Polonistyki UJ. Doktoryzowała się pod kierunkiem prof. Henryka Markiewicza. Jej rozprawa doktorska „Duma o hetmanie" Stefana Żeromskiego. Mit – ethos – konstrukcja, została opublikowana w Wydawnictwie Ossolineum w 1984 roku. Według znawców przedmiotu jest to książka znakomita i bardzo wnikliwa, rzucająca nowe światło na to wspaniałe dzieło polskiej klasyki literackiej.
W latach 1992-1995 pracowała we Francji, na Uniwersytecie Lyon III. Aktywność naukowa Antoniny Lubaszewskiej spotkała się tam z wielkim uznaniem władz Uniwersytetu oraz jej francuskich koleżanek i kolegów.
Habilitowała się w 1996 roku na podstawie pracy zatytułowanej Życie - Śmierci doskonałość. Młodopolska antropologia śmierci i literacki świat wartości, opublikowanej rok wcześniej w Wydawnictwie Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2013 roku otrzymała tytuł profesora nauk humanistycznych. Opracowała i opatrzyła wstępem naukową edycję pism Stefana Żeromskiego, Snobizm i postęp oraz inne utwory publicystyczne, opublikowaną w Wydawnictwie „Universitas" w 2003 roku. Spod jej pióra wyszło też wiele interesujących artykułów naukowych, publikowanych w prestiżowych czasopismach (m.in. w „Tekstach Drugich” czy „Ruchu Literackim”) oraz w tomach zbiorowych.
Była również znakomitą dydaktyczką - kompetentną, wyrozumiałą i uważną. Jej studenci nawet po bardzo wielu latach wspominają prowadzone przez nią zajęcia jako niezwykle wzbogacające i rozwijające, a przy tym całkowicie bezstresowe. Łatwo w te opinie uwierzyć, bo chociaż dysponowała rozległą wiedzą, to jednocześnie była ciepła, delikatna i subtelna, nigdy nikomu nie okazywała wyższości. Miała przysłowiową „klasę”.
Kiedy trzy lata temu przechodziła na emeryturę, stanowczo odmówiła oficjalnej uroczystości pożegnalnej, które zwyczajowo organizuje się przy takich okazjach. To bardzo dobrze ją charakteryzuje - była też bowiem niezwykle skromna, nieco wycofana i całkowicie skoncentrowana na pracy naukowej. Nigdy nie nastawiała się na sukcesy czy pochwały i nigdy nie skupiała uwagi na sobie. Jednak jej obecność na Wydziale Polonistyki była bardzo intensywna i znacząca. Obiecała wtedy, że sama pożegna koleżanki i kolegów bardziej stosownie, czyli referatem, który wygłosi na zebraniu Katedry. Najpierw jednak przyszła pandemia, a później - o czym nie wiedzieliśmy - była już bardzo chora i nie było nam dane wysłuchać jej słów.  Ostatnich - jak niestety miało się okazać.
Zainteresowania naukowe prof. dr hab. Antoniny Lubaszewskiej oscylowały wokół teorii literatury i poetyki oraz antropologii literatury, etyki i komparatystyki literackiej, a jej ukochanym pisarzem, któremu poświęciła wiele znakomitych publikacji naukowych był Stefan Żeromski.
Jej najwybitniejsza książka Poetyka doświadczenia duchowego. W stronę antropologii form literackich ukazała się w roku 2010 w WUJ-u. Warto przytoczyć słowa prof. Włodzimierza Szturca, bo chociaż odnoszą się one do książki, to jednak równie dobrze charakteryzują sylwetkę Antoniny Lubaszewskiej:
cechą najważniejszą dyskursu tej książki jest dialog oparty na silnym przeżyciu dzieła, na nieomal religijnym jego poszanowaniu przez uwznioślenie, na […] twórczej empatii otwierającej możliwość kontaktu z „drugim” […].Autorka odsłania - choć bez zbędnego patosu, wysokiej retoryki i trudnej mowy teoretyka literatury - zasady antropologii tekstu jako pomostu łączącego naszą tożsamość z tożsamością tych, którzy odchodząc siebie zostawili.
Literatura była dla niej prawdziwie głębokim doświadczeniem duchowym i zawsze traktowała ją z wielkim szacunkiem, a przy tym potrafiła o najtrudniejszych kwestiach teoretycznych mówić i pisać niebywale prosto i zrozumiale, empatycznie łącząc się z potencjalnymi odbiorcami i nawiązując z nimi autentyczny dialog. W dzisiejszym świecie, w którym dyskurs naukowy nierzadko paraliżuje czytelnika, to niewątpliwie wielka i rzadka umiejętność.
Ogromny smutek wywołuje w nas świadomość, że już niczego nie napisze, nie uśmiechnie się do nas swoim rozbrajającym uśmiechem i niczego nie powie swoim ciepłym, łagodnym głosem o niepowtarzalnej melodii. W wielu pracach - zwłaszcza w rozprawie habilitacyjnej, ale nie tylko - prof. Lubaszewska sporo miejsca poświęcała problematyce śmierci, nie traktując jej jednak jako definitywny koniec, ale - właśnie - starając się wskazywać pomosty między tymi, którzy pozostali, a tymi, którzy, odchodząc - siebie pozostawili. Odeszła, lecz pozostawiła nam siebie i na zawsze pozostanie w naszej wdzięcznej pamięci.

Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się w Kaplicy na Cmentarzu Rakowickim w poniedziałek 6 czerwca o godz. 10.20