Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Konferencje

Web Content Display Web Content Display

 

Web Content Display Web Content Display

October 2022

20221020
Previous week
Next week

Narracje o tworzeniu - opowieści artystów W stronę historii historii tworzenia

Date: 20.10.2022 - 21.10.2022
Place: Kraków
Narracje o tworzeniu - opowieści artystów W stronę historii historii tworzenia

Pracownia Badań nad Procesem Twórczym

Katedra Historii Literatury Polskiej XX Wieku

oraz

Katedra Antropologii Literatury i Badań Kulturowych

na Wydziale Polonistyki UJ

zapraszają do udziału w konferencji

 

                                                       Narracje o tworzeniu - opowieści artystów

W stronę historii historii tworzenia

 

Kraków, 24-25.10.2022 [data zaktualizowana]

 

Pisarze – a zwłaszcza poeci – najczęściej wolą dawać do zrozumienia, że tworzą w przystępie pięknego szału, pod wpływem ekstatycznej intuicji, toteż zgrozą przejęłaby ich perspektywa wpuszczenia publiczności za scenę, gdzie można by zobaczyć myśl wytężoną i chwiejną w stanie surowym, prawdziwe cele osiągane dopiero w ostatniej chwili, niezliczone błyskawice pomysłów, które nie rozwinęły się w pełni, produkty wyobraźni nierozwinięte całkowicie, ale odrzucone z rozpaczą, jako niemożliwe do przyjęcia, ostrożne selekcje i eliminacje, żmudne kreślenie i dopisywanie . 

Sformułowana w roku 1846 uwaga Edgara Allana Poe identyfikuje jedną z typowych strategii pisarskich – mianowicie strategię ukrywania (przed wzrokiem czytelników) procesu twórczego, strategię chronienia (przed zaciekawieniem krytyków) intymności pisarskiej pracowni. Kultura XIX i XX wieku  zna też postawę dokładnie przeciwstawną – postawę odsłaniania tego wszystkiego, co w teatralnej metaforze Poego wyobrażone zostaje pod figurą zascenia i jego maszynerii. Postawa ta realizuje się rozmaicie, w tym – poprzez budowanie autorskich relacji o twórczych działaniach.

Narracje autopoietyczne (opowieści o własnym tworzeniu) pojawiają się w prywatnej korespondencji, w dziennikach i pamiętnikach, w artykułach i esejach a także w utworach, realizujących „tradycyjne” gatunki literackie, jak powieść czy opowiadanie. Zjawisko tak rozumianego „pisarstwa autopoietycznego” zyskuje wysoką intensywność w dwudziestowiecznym modernizmie, jest też, bez wątpienia, częścią najnowszej, współczesnej nam kultury literackiej. Za sprawą literatury nowoczesnej i ponowoczesnej „narracja autopoietyczna” zyskała wielorakie funkcje, stając się praktyką twórczą, strategią komunikacyjną i promocyjną, może nawet – gatunkiem literackim. We wszystkich tych wymiarach autorskie „pisanie o tworzeniu” posiada swoją historię: sposoby i modele narracji autopoietycznej są historycznie zmienne, podlegają przemianom wraz z całą kulturą literacką, której część stanowią. Ta historia narracji autopoietycznej może być rozmaicie opowiadana.

Wśród proponowanych dotąd konceptualizacji tej problematyki pojawił się również projekt uprawiania „historii historii tworzenia”, a więc badania dziejów autorskich opowieści o akcie twórczym (por. Magdalena Popiel pt. Świat artysty. Modernistyczne estetyki tworzenia 2018). Właśnie ten projekt chcemy poddać pod dyskusję i pod krytyczną próbę realizacji w konferencyjnej debacie. Zapraszamy zatem do refleksji nad (historycznie ulokowanym i warunkowym) fenomenem „opowieści autopoietycznej”. Co istotne, zakres obserwacji chcemy poszerzyć tak, by obejmował nie tylko literaturę, lecz również działania twórcze w polu innych sztuk.

Najogólniejsze pytanie konferencji brzmi: jak zmieniały się (i jak nadal się zmieniają) uwarunkowania i style opowieści, za pomocą których artystki i artyści przedstawiają procesy twórcze.  

Przykładowe obszary problemowe, możliwe do omawiania w konferencyjnych wystąpieniach:

1. Analizy i interpretacje wybranych opowieści o tworzeniu zawartych w dokumentach osobistych, esejach, utworach literackich (omówienia zjawisk słabo rozpoznanych / re-interpretacje zjawisk dotąd opisywanych).

2. Próby ujęć syntetycznych (wskazywanie i opisywanie wątków „historii historii tworzenia”) oraz komparatystycznych (studia porównawcze nad fenomenem narracji autopoietycznej).

3. Poetyki i retoryki narracji autopoietycznych.

4. Narracje autopoietyczne – między faktografią a mityzacją.

5. Artyści jako komentatorzy procesu twórczego innych artystów. Artyści jako teoretycy tworzenia

6. Czy i w jaki sposób „historia historii tworzenia” tworzy warianty kulturowej historii literatury?

7. „Historie tworzenia” pisane przez artystów sztuk plastycznych, wizualnych, artystów teatru i filmu, muzyków etc.

8. Przednowoczesne opowieści o tworzenie, narracje autopoietyczne twórców literatury dawnej.  

 

W zależności od sytuacji epidemiologicznej, konferencja odbędzie się w trybie stacjonarnym, zdalnym lub mieszanym.

Udział w trybie stacjonarnym będzie wiązał się z opłatą konferencyjną.

 

Propozycje wystąpień (temat wraz z abstraktem) prosimy nadsyłać na adres mailowy:

mateusz.antoniuk@uj.edu.pl

do 30.06.2022 roku.

 

Konferencja jest częścią projektu „Polska kultura tekstotwórczości”, realizowanego przez Pracownię Badań nad Procesem Twórczym w ramach Humanistycznego Konsorcjum Naukowego, stworzonego przez Wydział Polonistyki UJ oraz Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.

 

Serdecznie zapraszamy

 

Komitet organizacyjny:

 

prof. dr hab. Magdalena Popiel

dr hab. Mateusz Antoniuk

dr Dominika Niedźwiedź

mgr Kamil Kaczmarek

mgr Maciej Wcisło