Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego ma zaszczyt i przyjemność zaprosić Państwa na konferencję naukową, która odbędzie się w dniach 18-19 czerwca 2021 roku w trybie zdalnym.
Nomadyczność stanowi jedno z chętniej eksplorowanych i adaptowanych pojęć we współczesnej humanistyce. Nie tylko na polu dyskursu naukowego, lecz również w obrębie współczesnej kultury i jej wytworów zagadnienie nomadyczności problematyzowane jest w różnorodny sposób. W ramach konferencji Nomadyczność. Podmioty – przestrzenie – pojęcia zapraszamy do refleksji nad nomadycznością w kontekstach takich jak podmiot nomadyczny (Rosi Braidotti, Gilles Deleuze, Zygmunt Bauman), przestrzeń nomadyczna i nie-miejsca (Marc Augé, Arjun Appadurai, geopoetyka) oraz nomadyczne pojęcia w humanistyce (Mieke Bal, Michel de Certeau).
Kategoria nomadyzmu nawiązuje w bezpośredni sposób do rozwijanego przez Rosi Braidotti alternatywnego ujęcia współczesnej podmiotowości. Figura nomady funkcjonuje jako redefinicja podmiotu z perspektywy poststrukturalistycznej. Podważając schematy esencjalistyczne, logo- i fallocentryczne, postuluje perspektywę akcentującą kreatywny potencjał „krytycznej świadomości” otwartej na zmianę, „płynne przejścia” i „umiejscawianie na nowo”. Fundamentalnym dla filozoficznego projektu Braidotti punktem odniesienia jest rzecz jasna myśl Gilles’a Deleuze’a, wyrażona dobitnie w opracowanym wspólnie z Félixem Guattarim dwutomowym dziele Kapitalizm i schizofrenia. W obrębie formułowanej tam „ontologii wielości” kluczową rolę odgrywa koncepcja kłącza, odzwierciedlającego heterogeniczną strukturę myśli zdecentralizowanej, nie-hierarchicznej i antygenealogicznej, „wolnej od dominacji drzew i poszukiwania korzeni”, a zatem niezależnej wobec hegemonicznych dyskursów tożsamościowych. Zamiast historii – „pisan[ej] jest z osiadłego punktu widzenia w imieniu jednolitego aparatu Państwa”– Autorzy Tysiąc plateau postulują „nomadologię, przeciwieństwo historii”, umożliwiającą między innymi konceptualizację świadomości przy pomocy kategorii geograficznych, przestrzennych i – rozumianych bardzo szeroko – postaw antycentralistycznych. W myśl idei, że „koczownicy pozbawieni są historii; mają jedynie geografię”, filozofowie optują za kartograficzną (a zatem nomadyczną) reprezentacją podmiotu-mapy, wobec którego niemożliwe jest zastosowanie jakiejkolwiek zewnętrznej „struktury nadkodującej”, gdyż zasadza się on na wielości i definiuje się nie przez tożsamość (jedność), a przez „stawanie się” i kierunki ruchu: linie segmentacji, stratyfikacji, linie ujścia czy też deterytorializacji.
Zachęcamy do poddania analizie narracji, obrazów i rozważań poświęconych dylematom przynależności i wyobcowania, centrum i peryferii, logiki i irracjonalności, całościowości i fragmentaryczności, antropocentryzmu i nie-ludzkości. Wspólny dla tych tematów wydaje się nomadyczny rys narracyjnego „ja”, określający swoiste rozproszenie podmiotu, które umożliwia twórcze przedefiniowanie relacji człowieka i terytorium, ale także samej tożsamości jednostki w kontekstach społecznych, etnicznych, seksualnych czy politycznych. Chcemy bowiem rozumieć nomadyczność jako skuteczne narzędzie w procesie diagnozowania i interpretowania zjawisk współczesności niezależnie od tego, czy punktem wyjścia będzie tekst kultury (utwór literacki, praca wizualna, performance itd.), czy obserwacja antropologiczna lub filozoficzna.
Dlatego zapraszamy do udziału w konferencji zarówno kulturoznawców, literaturoznawców, filmoznawców, teatrologów, performatyków, historyków sztuki, muzykologów, jak i filozofów, antropologów, socjologów, religioznawców, geografów czy urbanistów. Po pierwsze, wierzymy, że tylko na przecięciu rozmaitych ścieżek interpretacyjnych i metodologii dyskusja o nomadycznościach i nomadologiach nabierze właściwych wymiarów. Po drugie zaś, uważamy, że jedynie zetknięcie analiz typu case studies z szerszymi perspektywami teoretycznymi gwarantuje otwarcie nowych pól badawczych.
Konferencja odbędzie się w formie seminaryjnej (łączny czas na wystąpienie i dyskusję to 45 minut dla każdego uczestnika). Nie przewidujemy opłaty konferencyjnej. Planowana jest poseminaryjna publikacja naukowa. Prosimy o nadsyłanie propozycji wystąpień w formie abstraktu (maksymalnie 2000 znaków) na adres konferencja.nomadycznosc@gmail.com.
Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 15 maja.
Program zostanie ogłoszony do 24 maja. Wówczas ogłosimy również szczegóły techniczne przedsięwzięcia.
Rada naukowa:
- Dr hab. Jan Balbierz, prof. UJ
- Dr hab. Katarzyna Bazarnik, prof. UJ
- Dr hab. Maciej Czerwiński, prof. UJ
- Dr Jakub Kornhauser
- Prof. dr hab. Wacław Rapak
- Dr hab. Elżbieta Rybicka, prof. UJ
Komitet organizacyjny:
- Dr Jakub Kornhauser
- Mgr Zofia Małysa-Janczy
- Mgr Mateusz Mościszko
- Mgr Karolina Wanda Olszowska
- Mgr Michał Zięba
Władzie dziekańskie Wydziału Filologicznego UJ:
- Dr hab. Władysław Witalisz, prof. UJ – Dziekan
- Prof. dr hab. Roman Sosnowski – Prodziekan ds. naukowych i rozwoju
- Dr hab. Jadwiga Kita-Huber, prof. UJ – Prodziekan ds. dydaktyki