Pracownia Badań nad Procesem Twórczym (UJ) kontynuuje projekt badawczo-seminaryjny pod nazwą „Polska kultura tekstotwórczości”, realizowany w ramach Humanistycznego Konsorcjum Naukowego, stworzonego przez Wydział Polonistyki UJ oraz Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.
Seminarium II. Wczesna nowożytność.
11.01.2022, godz. 17.00
Miejsce: MS Teams
Kliknij tutaj, aby dołączyć do spotkania
W programie:
1. Dr Łukasz Cybulski (UKSW), Czy możliwa jest genetyka tekstów dawnych? Rekonesans.
2. Prof. dr hab. Jakub Niedźwiedź (UJ), Między notatką a kartą tytułową. Praktyki teksto-twórcze siedemnastowiecznych kaznodziejów w Europie Wschodniej.
3. Dyskusja.
Abstrakty wystąpień
dr Ł. Cybulski
W swoim wystąpieniu podejmę dyskusję z opinią Pierre’a-Marca de Biasiego na temat ograniczenia badań genetycznych „do dwóch czy trzech ostatnich stuleci”. W pierwszej kolejności zmierzę się z próbą wyty-powania głównych uwarunkowań procesu twórczego we wczesnej nowożytności; poświęcę także nieco uwagi specyfice obiegu tekstów literackich w XVII w., próbując poddać rewizji niektóre wynikające stąd postulaty dotyczące badania spuścizny wieku rękopisów. Przegląd powyższych zagadnień posłuży mi w dalszej części referatu do sformułowania szeregu pytań (i być może udzielenia kilku odpowiedzi) na temat uchwytnych granic procesu powstawania tekstów oraz do zaproponowania klasyfikacji dokumentów ge-nezy tekstów dawnych. Wykorzystany materiał egzemplifikacyjny będzie niejednorodny i uwzględni m.in. zapiski rękopiśmienne i druki kaznodziejskie, rękopisy dzieł poetyckich czy romansów pisanych prozą.
prof. dr hab. J. Niedźwiedź
W moim referacie chciałbym odpowiedzieć na pytanie, jak powstawały kazania w XVII wieku. Gatunek ten, dzisiaj mocno podupadły, w XVII wieku był jedną z najczęściej uprawianych form literackich. Wnik-nięcie w warsztat pisarzy kazań pozwala zrozumieć dużą część kultury literackiej tego czasu. Bohaterami referatu będą trzej kaznodzieje: polski jezuita Jakub Olszewski (1585–1634), litewski dominikanin Mi-chał Woyniłłowicz (1637–1690) i ukraińsko-rosyjski arcybiskup Stefan Jaworski (1658–1722). Prześle-dzimy proces pisania i publikacji kazań od momentu otrzymania zlecenia aż po druk. Ta detektywistyczna praca jest możliwa dzięki pozostawionym przez nich tekstom. Są to ich luźne notatki, wypisy z czytanych przez nich książek, marginalia w książkach z ich bibliotek, materiały pozyskiwane od innych, bruliony kazań, rękopiśmienne karaty tytułowe i wreszcie gotowe druki. W referacie zostaną poruszone m.in. na-stępujące kwestie: relacja między rękopisem, drukiem a słowem mówionym; mit „wieku rękopisów”; hu-manistyczny model czytania a praktyki tekstotwórcze; (auto)konstruowanie wczesnonowożytnego autora.
Serdecznie zapraszamy! Do spotkania będzie można dołączać klikając podany w zapro-szeniu link (od ok. 16.45).
dr hab. Mateusz Antoniuk
Kierownik Pracowni Badań nad Procesem Twórczym