Dlaczego Holendrzy mieli obsesję na punkcie sprzątania? Jak czytać seksualne aluzje w dawnej sztuce? Czy domek dla lalek może kosztować więcej niż kamienica? - odpowiedzi m.in. na te pytania znajdziemy w książce "Pocztówka z Mokum. 21 opowieści o Holandii" autorstwa dr . hab. Piotra Oczki, prof. UJ z Wydziału Polonistyki, która uhonorowana została Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca w listopadzie.
Mokum to w języku jidysz "bezpieczna przystań". Tak holenderscy Żydzi nazywali Amsterdam. Dr hab. Piotr Oczko, prof. UJ znajduje schronienie w świecie ukochanej kultury holenderskiej i oprowadza po niej czytelników jak najlepszy przewodnik. Razem z nim odkrywamy ukryte znaczenia na obrazach dawnych mistrzów, zaglądamy do XVII-wiecznych kościołów, patrzymy w oczy dumnym mieszczanom i czarnoskórym niewolnikom. Trafiamy na ślady Zbigniewa Herberta. W Mokum razem z autorem znajdujemy też samych siebie.
"Fascynacja autora Holandią, która stała się właściwie jego drugą ojczyzną, choć Polski i Krakowa przecież nie opuścił, w miarę czytania książki staje się zaraźliwa. W swej opowieści o kraju pod skrzydłami wiatraków niemal w każdej linijce, pisząc o historii, kulturze i sztuce czy gospodarce holenderskiej, wprowadza nas na holenderską ścieżkę, która wcześniej czy później zaprowadzi nas do Mokum. Książka, adresowana do czytelników ambitnych, jest nie tylko peanem na cześć Kraju Nizin, ale też swoistym rozrachunkiem autora z Polską, która wciąż nadrabia cywilizacyjne braki. Choćby na przykładzie czytelnictwa: gdy w 2020 r., jak pisze autor, jedną książkę czy to papierową czy elektroniczną przeczytało w Polsce 42 proc., to w Holandii 93 proc. Ale to się ciągnie od wieków. Pod koniec XVIII wieku w Holandii pisało i czytało ok. 68 proc. kobiet i 84 proc. mężczyzn, gdy w Rzeczpospolitej zaledwie ok. 10 proc. społeczeństwa było piśmienne. Wędrujmy zatem z Piotrem Oczką po Holandii, mimo wszystko nie popadając w kompleksy" - czytamy w recenzji nagrodzonej książki.
Dr hab. Piotr Oczko, prof. UJ ukończył filologię angielską. Stopień doktora uzyskał w 2002 roku na podstawie rozprawy "Czyż był ktoś kiedyś tak jak ja nieszczęsny? 'Lucyfer' Joosta van den Vondla na tle historyczno-porównawczym", a stopień doktora habilitowanego w 2014 roku na podstawie książki "Miotła i krzyż. Kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo historia pewnej obsesji". Prowadził badania na uniwersytetach w Canterbury, Londynie, Berlinie, Lejdzie, Utrechcie, Nijmegen, Amsterdamie i Antwerpii. W roku 2006 wykładał także na Uniwersytecie Karola w Pradze. Jego zainteresowania badawcze obejmują głównie literaturę i kulturę krajów niderlandzkojęzycznych, dawną literaturę polską, angielską i niemiecką, dramat średniowieczny, Nowy Historycyzm, kwestie zła w kulturze, tożsamości i stereotypy narodowe, LGBT studies, a przede wszystkim historię sztuki. Jest autorem ok. 100 artykułów naukowych oraz 10 książek. Tłumacz literatury niderlandzkiej i angielskiej. Członek międzynarodowego stowarzyszenia kuratorów i historyków sztuki holenderskiej i flamandzkiej CODART.
Nagroda Krakowska Książka Miesiąca została ustanowiona przez Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie w 1995 r. dla podtrzymania i rozwoju życia literackiego i kulturalnego miasta oraz regionu. Jest wsparciem zarówno dla autorów, jak wydawców. Obejmując różne dziedziny piśmiennictwa, przyczynia się do ożywienia krakowskiej kultury. W czerwca 2017 roku została przeniesiona do Biblioteki Kraków. Pracami jury przyznającego nagrody od września br. kieruje prof. Krzysztof Zajas z Wydziału Polonistyki UJ.
Źródło Portal UJ